Theodorus Hermanus Johannes Maria ‘Theo’ Pahlplatz (3 april 1947 – 2 juli 2023) was een balvirtuoos door zijn verfijnde en veelzijdige techniek. Ook was hij behoorlijk snel want hij liep de 100 meter in 10.8 seconden.
Pahlplatz begon zijn voetbalcarrière bij amateurclub Quick’20 in zijn geboorteplaats Oldenzaal. In juni 1964 werd hij met deze ploeg tweede in de strijd om het Nederlands kampioenschap bij de amateurs. Later dat jaar maakte hij zijn debuut voor het Nederlands amateurelftal, waarin hij samen speelde met onder meer Jan Mulder.
In het voorjaar van 1966 toonden zowel FC Twente, RSC Anderlecht, Sparta en DWS interesse. Uiteindelijk tekende hij bij Twente, dat hem een contract bood met een looptijd van vijf jaar. Zijn laatste wedstrijd met Quick’20 was de finale om het Nederlands kampioenschap bij de amateurs, welke verloren ging tegen Middelburg.
Pahlplatz speelde zich in zijn eerste seizoen bij FC Twente direct in de basis en kwam in alle 34 wedstrijden uit. Ook werd hij geselecteerd voor Jong Oranje. Twente deed het elk seizoen beter en deed in seizoen 1968/69 zelfs lang mee om de landstitel. Inmiddels had Pahlplatz ook zijn eerste interland voor het Nederlands elftal gemaakt, op 29 november 1967 maakte hij tegen de Sovjet-Unie zijn debuut. Van 1967 tot 1972 speelde hij dertien interlands, waarin hij drie keer scoorde.
Theo vormt eind jaren zestig bij FC Twente een fantastisch duo met Dick van Dijk. Pahlplatz bedient de spits continu op zijn wenken met afgemeten voorzetten, waar Van Dijk dankbaar gebruikt van maakt en in twee seizoenen FC Twente komt tot 52 competitiedoelpunten. Het meest legendarische duel in deze jaren is de wedstrijd FC Twente-Ajax in november 1968. Het ‘grote Ajax’ van Cruijff en Keizer wordt in de ‘Hel van het Diekman’ voor 26.500 toeschouwers met 5-1 volledig van de mat gespeeld door drie doelpunten van Van Dijk en twee van Theo Pahlplatz. Iedereen in Nederland weet na die dag wie Theo Pahlplatz is, hij heeft dan definitief naam gemaakt.
Echt tevreden was Pahlplatz echter niet met zijn rol in Oranje. Aanvankelijk was hij meestal invaller of reserve en stond hij op het punt om bij bondscoach Georg Keßler te bedanken voor het nationale team. Slechts één keer, in zijn voorlaatste interland op 30 augustus 1972 tegen Tsjecho-Slowakije, speelde hij vanaf zijn favoriete rechtsbuitenpositie. Op 1 november 1972 speelde hij zijn laatste interland, tegen Noorwegen.
Met FC Twente haalde Pahlplatz ondertussen goede resultaten. De club eindigde tussen 1968 en 1976 steevast in de top vijf van de competitie, met als uitschieter een tweede plaats in seizoen 1973/74. In 1972/73 reikte Twente tot de halve finale van de UEFA Cup en twee jaar later zelfs tot de finale. Beide keren leed de ploeg echter een nederlaag tegen Borussia Mönchengladbach. Zowel in 1975 als in 1977 werd de finale gehaald van de KNVB beker.
In de jaren die volgen is Pahlplatz één van de belangrijkste succespilaren van het elftal. Hij zorgt samen met zijn maatje Jan Jeuring voor de dreiging in aanvallend opzicht. Na altijd in de aanval te hebben geacteerd, verhuist Theo vanaf 1975 naar het middenveld. FC Twente realiseert met die omzetting de geboorte van het meest balvaste middenveld uit de historie van de club. Niet dat die titel de club overigens veel succes brengt. Dat is dan ook gelijk de grootste kanttekening die Theo zelf plaatst bij het spel uit die tijd. Het is allemaal teveel gericht op “mooi voetbal” en niet op resultaat en effectiviteit.
Met Pahlplatz als invaller werd in 1977 de beker gewonnen, de eerste en enige prijs voor Pahlplatz. Hij speelde toentertijd ook samen met mister FC Twente; Epi Drost. Seizoen 1978/79 werd uiteindelijk het laatste jaar van Pahlplatz bij FC Twente. Hoewel hij geregeld speelde en een goed seizoen draaide, kreeg hij in de zomer van 1979 een verlaagd contract aangeboden waarmee hij niet akkoord ging. Er was interesse van SC Heracles en KRC Harelbeke, maar Pahlplatz tekende bij de amateurclub FC Epe uit het Duitse Epe, waar hij als speler-trainer aan de slag kon.
Pahlplatz scoorde in totaal 82 doelpunten in 468 officiële wedstrijden voor FC Twente. Met zijn dertien interlands is hij de speler die in dienst van FC Twente het meest voor het Nederlands elftal uitkwam. Hij was na zijn actieve voetbalcarrière onder meer scout voor Twente. Met het team van Oost-Nederland nam hij deel aan de Mini-voetbalshow. Pahlplatz is de vader van voetballer Boudewijn Pahlplatz, die uitkwam voor FC Twente en PSV.
Op 8 mei 2011 mocht Theo Pahlplatz in De Kuip de KNVB beker uitreiken aan Twente-aanvoerder Peter Wisgerhof, na de met 3-2 gewonnen finale tegen Ajax.
Clubicoon Pahlplatz overleed begin juli 2023 op 76-jarige leeftijd.
(Foto: ANP – Jacques Klok)
