Kalusha Bwalya (16 augustus 1963) is een Zambiaan die speelde voor Cercle Brugge en PSV. Plus nog een aantal exotische namen: Club América, Necaxa, Al Wahda, Club Léon, Club Irapuato, CD Veracruz, SD Correcaminos.
‘King Kalu’ begon zijn loopbaan als 16-jarig jongetje in zijn vaderland bij Mufilera. Eerst kwam hij uit voor Blackpool en later voor het meer bekende Wanderers. Hij wist meteen te scoren. Kalusha is de meest bekende en beste Zambiaan die als één van de eerste Afrikanen de overstap maakte naar het voetbalwalhalla Europa.
Na twee ‘Brugse’ seizoenen was het PSV in 1988, net winnaar van de Europacup 1, die deze sierlijke aanvaller wist binnen te slepen. In zes jaren PSV wist hij in 179 wedstrijden 61 maal te scoren. Met de Eindhovenaren werd Kalusha meerdere malen landskampioen. Hij speelde in deze periode samen met spelers als Kieft, Romário, Van Breukelen en last but not least de toppers Berry van Aerle en Edward Linskens.
Voordat Kalusha zijn kunsten zou gaan laten zien bij PSV, speelde hij eerst nog mee op de Olympische Spelen in het Zuid-Koreaanse Seoel. Hier wist Zambia de kwartfinale te bereiken. Door dit toernooi kreeg Kalusha wereldwijde bekendheid. Van de zes doelpunten die hij namelijk in Zuid-Korea wist te scoren, waren er drie in de wedstrijd tegen Italië. Welke met maar liefst 4-0 werd gewonnen.
Hiermee werd Kalusha een van de weinige spelers die ooit een hattrick wist te scoren tegen een verdediging van een Italiaans nationaal voetbalteam. De zes doelpunten op het Olympisch toernooi leverden hem de tweede plaats op de topscorerslijst op. Kalusha scoorde één doelpunt minder dan zijn toekomstige teamgenoot bij PSV: Romario.
Bron: ANP Archief
In zijn precies 100 interlands wist hij ook precies 50 maal een doelpunt op het scorebord te zetten. Als smaakmaker kan hij met recht de beste Zambiaan ooit, tot nu, worden genoemd. Dit kan ook te maken hebben met het drama van zijn leeftijdgenoten op 28 april 1993. Op deze inktzwarte dag voor het Zambiaanse voetbal kwam de bijna voltallige en talentvolle selectie om het leven bij een tragisch vliegtuigongeluk.
Kalusha vloog niet mee omdat hij nog enkele formaliteiten af te ronden had in Eindhoven. Dit en misschien ook wel het feit dat zijn vrouw hem had verboden ooit nog met het betreffende vliegtuig te reizen, zorgde ervoor dat Kalusha niet op de dodenlijst is komen te staan. Tijdens zijn lange loopbaan als voetballer nam hij zesmaal deel aan de Afrika Cup. Dit leverde een finaleplaats op in 1994, slechts één jaar na het vliegtuigongeluk.
Tegenwoordig is Kalusha Bwalya (1963) Voorzitter van de Zambiaanse voetbalbond. Eerder was hij ook al bondscoach van zijn vaderland. Daarnaast is hij de oprichter van zijn eigen stichting: de Kalusha Foundation. Voetbal wordt hierbij ingezet als middel om de jeugd voor te lichten over HIV en Aids. Met behulp van de slogan “A Healthy Body, A Healthy Future”, wordt de Zambiaanse jeugd bijeengebracht en voorgelicht over het Aidsprobleem. De Kalusha Foundation is gevestigd in Lusaka en Nederland.
(Foto ANP – Raymond Rutting)