Josef ‘Jupp’ Heynckes (9 mei 1945) is een Duitse ex-spits en voormalig coach. Hij was een torjäger die deze naam vaak eer aan deed.
Tijdens zijn actieve carrière speelde hij voornamelijk als aanvaller voor Borussia Mönchengladbach. Met deze club won hij vier landstitels, een nationale beker en de UEFA Cup. Daarnaast won hij met het West-Duitse elftal in 1972 het EK voetbal en in 1974 het WK voetbal. Als aanvaller speelde Heynckes 385 wedstrijden in de Duitse Bundesliga, hierin vond hij 220 maal het net. Dit door zijn veelzijdigheid, snelheid en vooral zijn Torinstinkt. Na Gerd Müller (365 goals) en Klaus Fischer (268), neemt hij de derde plaats in op de lijst met meest trefzekere spelers.
Zijn profcarrière begon Josef ‘Jupp’ Heynckes in 1964 bij Borussia Mönchengladbach, dat toen nog in de 2. Bundesliga uitkwam. Een jaar later promoveerde de club naar de Bundesliga. Bij Mönchengladbach bleef hij nog twee seizoenen voetballen totdat hij in 1967 naar Hannover 96 vertrok. Na drie jaren spelen bij ‘Die Roten’ keerde hij in 1970 terug naar Borussia Mönchengladbach.
Vanaf dat moment begon de glorieperiode bij zijn club, die wel wordt aangeduid als ‘Mythos Borussia’. Enkele bekende spelers uit die tijd zijn Wolfgang Kleff, Berti Vogts, Rainer Bonhof, Uli Stielike, Allan Simonsen, Gunter Netzer en Henning Jensen. In deze periode ontwikkelde zich ook de grote rivaliteit met Bayern München, de club die in 1965 tegelijk met Mönchengladbach promoveerde naar de Bundesliga.
Het eerste internationale succes vond in 1973 plaats. Mönchengladbach had zich geplaatst voor de finale van de UEFA Cup. Hierin moest het team het opnemen tegen Liverpool. De eerste wedstrijd werd uit verloren met 3-0. De tweede wedstrijd leverde wel winst op. Heynckes scoorde in eigen stadion tweemaal. Dit was echter niet genoeg en daarom ging de beker naar de Engelsen.
Wel werd het seizoen 1972/73 afgesloten met het winnen van de DFB-Pokal. De finale tegen 1. FC Köln werd een legendarische in Duitsland. Toen het na 90 minuten spelen nog steeds 1-1 stond, moest er verlengd worden. Tijdens de rust had trainer Hennes Weisweiler al graag de vedette Gunter Netzer in het veld willen brengen. Deze weigerde dit echter omdat hij geen basisplaats had gekregen. In de verlenging besloot Netzer ineens toch het veld in te gaan: hij wisselde zichzelf zonder toestemming, schoot de 2-1 binnen en bepaalde daarmee de einduitslag.
Het seizoen 1973/74 was voor Heynckes persoonlijk erg succesvol. In de Bundesliga behaalde hij de titel topscorer samen met Gerd Müller, beide maakten ze 30 doelpunten. Daarnaast bereikte Mönchengladbach de halve finale van de Europacup II, waarin het door AC Milan kreeg klop met 1-2. Ondanks dat hij de finale niet bereikte, kroonde Heynckes zich wel tot topscorer van het toernooi.
Na de succes van 1973 stond Mönchengladbach in 1975 opnieuw in de UEFA Cup-finale, ditmaal was FC Twente de tegenstander. De eerste wedstrijd eindigde thuis in 0-0. De uitwedstrijd in Enschede leverde echter een 1-5 winst op, mede door drie doelpunten van Jupp Heynckes. Drie weken later werd het derde landskampioenschap gevierd. Daarnaast kroonde de spits zich opnieuw tot topscorer van de Bundesliga met 27 doelpunten.
Een jaar later kende Heynckes wederom successen. Het seizoen 1975/16 werd winnend afgesloten en hierdoor won Mönchengladbach voor de vierde maal in de geschiedenis de Bundesliga. Hier bleeft het niet bij, een seizoen later maakte Monchengladbach de hattrick compleet: de club won in het seizoen 1976/77 de derde titel op rij (vijfde in totaal). Daarnaast stond Heynckes met zijn team opnieuw in een Europese finale, ditmaal van de Europacup I. Opnieuw was Liverpool de tegenstander. De titel ging echter niet door, de wedstrijd eindigde in 3-1.
In het laatste seizoen dat Heynckes speelde voor Mönchengladbach, miste hij de titel maar op een haar na. Bijna was de club vier maal achter elkaar kampioen geworden. 1. FC Köln en Gladbach eindigden in punten gelijk, maar Köln kende een net iets beter positief doelsaldo (drie doelpunten verschil). Wel behaalde de club een record door met 12-0 van Borussia Dortmund te winnen, het is de grootste overwinning in de Duitse Bundesliga tot nu toe.
Voor het Duitse elftal speelde Heynckes tussen 1967 en 1976 in totaal 39 wedstrijden waarin hij 14 keer tot scoren kwam. Met ‘Die Mannschaft’ won hij in 1972 het EK voetbal in België door in de finale met 3-0 te winnen van de Sovjet-Unie. Twee jaar later won hij in eigen land het WK voetbal 1974. In de finale werd met 2-1 gewonnen van het Nederlands elftal. Een erg grote rol in het behalen van de titel had hij niet, Heynckes speelde slechts 45 minuten op dit toernooi.
Na zijn spelersloopbaan groeide Josef ‘Jupp’ Heynckes op tot één van de meest ervaren trainers in de Bundesliga. Alleen Otto Rehhagel (824 wedstrijden) en Erich Ribbeck (569 wedstrijden) zaten vaker op de trainersbank. Als trainer won hij ook enkele grote prijzen: met Bayern München drie landstitels en de Champions League in 2013 en met Real Madrid won hij de Champions League.
(Foto: ANP)