Johannes Chrishostomos ‘Kick’ Smit (3 november 1911 – 1 juli 1974), in de jaren ’30 en ’40 en na de oorlogsjaren werd hij de legende van HFC Haarlem.
Smit was een teruggetrokken binnenspeler. Hij was de ‘Swerver” en als zodanig zal hij altijd een historische figuur in ons voetbal blijven. In zijn periode was Smit de onbetwist beste speler van ons land. De welbespraakte Smit kon alles, maar was te goed voor deze wereld. Kees Rijvers zei over hem: “Hij was de aardigste en eenvoudigste jongen die men zich kan voorstellen, en ik keek tegen hem op omdat ik hem een geniale speler vond”. Hij was een brave speler die nooit schold, het zelden aan de stok had met zijn collega voetballers en de beslissingen van de scheidsrechter respecteerde. Kick was een fantastisch mens en had een groot rechvaardigheidsgevoel. Kick Smit had het vermogen zich zowel bij winst als verlies heel groot te tonen. In dit opzicht is hij misschien nog meer dan Faas Wilkes of Abe Lenstra de wondermidvoor Kick Wilstra.”
Technisch was hij uitstekend en nadat hij, door vele en trouwe training – indoortraining vooral – wat van zijn oorspronklijke stijfheid was kwijtgeraakt, was hij ook soepeler en vlotter geworden. Smit beschikte over een perfecte wreeftrap en had het voetbal in iedere vezel van zijn lijf zitten. Enorm, zoveel werk als Kick Smit verzette, zóveel, dat zijn uithoudingsvermogen in het laatste kwartiertje wel eens te kort schoot. Een werkezel, die pure klasse verbond met een ideale spelopvatting. Hij speelde tijdens de wedstrijd zowel in de middenlinie als in de voorhoede en werd mede daardoor beschouwd als een ’12e man’ van het elftal. Zijn medespelers kregen de scherpste ballen als op een presenteerblaadje van de Haarlemmer.
Smit maakte als dertienjarige al zijn debuut in het eerste elftal van Geel-Wit en stapte toen hij 14 jaar was over naar RKVV Onze Gezellen. In 1934 speelde hij zijn eerste wedstrijd voor Haarlem. Hij was een technisch begaafde linksbinnen. Hetzelfde jaar debuteerde Kick Smit in het Nederlands elftal in een wedstrijd tegen België. Hij scoorde meteen drie goals. Tot 1946 kwam hij 29 keer uit voor Oranje en maakte hij 26 doelpunten.
Met ‘de roodbroeken’van Haarlem haalde hij, ook in 1946, de landstitel. Een opzienbarend feit was dat Haarlem in het kampioensjaar alle wedstrijden had gewonnen met uitzondering van de thuiswedstrijd tegen Ajax (met o.a. Rinus Michels). Deze wedstijd ging met 0-8 verloren. Een unicum in de score-lijsten van kampioenen van Nederland. Het kampioenschap van Nederland kwam in de wedstrijd tegen Heerenveen (met o.a. Abe Lenstra) . Het was een welverdiende overwinning van 2-0 en Kick Smit besliste de wedstrijd met een harde en onhoudbare kopbal.
Vóór Bep Bakhuys (Nederlands eerste profvoetballer) had hij al de kans naar het buitenland te gaan, naar Wolverhampton Wanderes, Nowich City of Charlton Athletic. In het geheim heeft hij zelfs proefwedstrijden voor deze clubs gespeeld. Op zaterdag ging hij met de boot naar Engeland en de volgende dag speelde hij gewoon voor Haarlem. Hij kon bij de Wolves een contract tekenen van 36.000 gulden. In die tijd een groot vermogen. Helaas voor Kick Smit ging dit avontuur niet door. In die tijd kregen namelijk voetballers uit het buitenland van de Engelse voetbalbond geen werkvergunning. Ze mochten zelfs niet beschikken over een vaste woon- of verblijfplaats in Engeland. Door elke week te verhuizen, kon de regels worden omzeild. Kick voelde hier niets voor.
Het amateurisme vierde in die tijd in Nederland nog hoogtij en een tranfer als beroepsvoetballer naar het buitenland werd ook beschouwd als pure landverraad. Kick Smit was hier gevoelig voor. De KNVB heeft hem ervan weerhouden Nederland te verlaten met de belofte dat na zijn voetballoopbaan een fuctie zou krijgen binnen de KNVB. Deze belofte werd nooit nagekomen. Kick Smit heeft altijd betreurd dat hij het contract van Wolverhampton Wanderes nooit heeft getekend, hij durfde het niet aan!. “Het is de grootste fout in mijn leven geweest dat ik dat niet heb gedaan”, aldus Kick Smit.
In 1950 beëindigde hij zijn actieve carrière en werd hij trainer. In het seizoen 1954/1955 speelde hij nog vijf wedstrijden in het eerste elftal. Naast zijn werk als trainer bij verschillende clubs was hij zestien jaar lang docent op het CIOS. Met minder succes was hij ook actief als zakenman. Nog tijdens zijn voetbalcarrière werd de (voor)naam van Kick Smit vereeuwigd door striptekenaar Henk Sprenger, die de figuur Kick Wilstra creëerde. De sportredactie van het Haarlems Dagblad riep Smit uit tot Haarlems sportman van de 20e eeuw.
Kick Smit overleed, na een slopende ziekte, in 1974 op 62-jarige leeftijd, twee dagen voordat Oranje zich wist te plaatsen voor de finale van het Wereldkampioenschap.
(Foto: ANP – H. Sagers)
Eén reactie
Het verslag over het kampioensjaar 1946 over Ajax is niet juist!
De thuiswedstrijd tegen Ajax speelde Haarlem op een zaterdagavond in het Olympschstadion in Amsterdam (uitverkocht met ongeveer 50.000 toeschouwers) en werd door Haarlem met 2-0 gewonnen!De volgende dag ,zondag werd in de Meer inderdaad met 8-0 verloren.Het is ook niet waar,dat de overige wedstrijden alle zijn gewonnen.De eerste twee tegen NEC werden gelijkgespeeld.De thuiswedstrijden werden gespeeld op het RCH-terrein.De wedstrijden tegen NAC en Heerenveen werden allemaal gewonnen!