Johan Neeskens (1951 – 2024)

Johannes Jacobus Johan Neeskens (15 september 1951 – 6 oktober 2024) was in de jaren ’70 een van de beste voetballers ter Wereld. Zijn erelijst puilde uit met kampioenschappen en bekers. Na zijn carrière als voetballer ging ‘De Nees’ aan de slag als coach.

Neeskens begon zijn voetballoopbaan bij RCH. Racing Club Heemstede (RCH) is een Nederlandse amateurvoetbalclub en voormalig betaald voetbalvereniging uit Heemstede. Al waar hij in 1968 in het eerste team debuteerde en het honkbal vaarwel zei. Hij was van jongs af aan erg sportief en moest kiezen tussen honkbal en voetbal. Het laatste won, gelukkig maar! Na twee seizoenen werd hij door Ajax ontdekt. Dit in 1970, toen Johan 19 jaren jong was.

Met Ajax won hij drie keer de Europacup I, twee keer de KNVB beker, schreef twee keer het landskampioen op zijn naam en won en passant ook nog de wereldbeker voor clubteams.  Vier seizoen voorop gaan in de strijd hadden hem en de club 124 officiële wedstrijden opgeleverd waarin hij 33 maal op het scoreformulier belandde.

Vooral de duels tussen Neeskens en Willem van Hanegem waren legendarisch. Een mooie anekdote is die van de klassieker in 1971. Van Hanegem bezorgde Johan een gebroken neus na een zoveelste luchtduel. Toen van Hanegem enkele weken later was geopereerd aan zijn amandelen ontving hij van ‘De Nees of beter; de Neus’ een zak pindarotsjes. Voetbalhumor in het kwadraat. Maar wat er vooral uit sprak was het onderlinge respect van twee Hollandse klasbakken.

Johan Neeskens kreeg vooral faam om zijn strafschoppen. De pogingen van elf meter die hij zonder aarzelen met de punt van zijn kicks genadeloos hard en hoog in het doel joeg. Dit vaak door het midden. De centrale middenvelder die ook wel eens op de rechtsback positie terecht kwam, stond verder bekend om zijn hardheid. Zijn ‘jagen op de bal’ en zijn hoge incasseringsvermogen joegen menig tegenstander de nodige schrik aan. Hij was daarmee een belangrijke speler voor welk team hij ook maar speelde.

Dit was ook in Spanje opgevallen. In 1974 toog Neeskens daarom, in navolging van Johan Cruijff, ook naar FC Barcelona. En ook dit met succes. Hij kwam bij Barça bekend te staan als ‘Johan de tweede’. Uiteraard een mooi compliment. Hij won met de club de Spaanse beker en eenmaal de Europa Cup II. Daarnaast ontving hij de titel ‘Spaans speler van het jaar’ in 1976. In vijf seizoenen toonde hij zich een belangrijke schakel. Dit leidde dan ook tot 140 duels en 35 goals.

Hij speelde daarna nog in de VS nog voor onder meer New York Cosmos. Met Cosmos behaalde hij in 1982 het landskampioenschap. Na Cosmos speelde hij verrassend genoeg even bij FC Groningen. Het was inmiddels aan het eind van het seizoen 1984/85. Dat liep echter uit op een deceptie. Ondanks een onverwachte en sensationele 1–3 uitzege tegen landskampioen Ajax plus een vijfde plaats in de eindklassering. Neeskens speelde echter maar zeven wedstrijden, waarin hij niet scoorde. Hierbij hielp het niet dat hij zich als laatste man geposteerd zag. Een niet alledaagse positie voor de middenvelder.

Vanaf 1986 ging Johan spelen hij bij Fort Lauderdale Sun. Een bliksembezoek getuige het aantal wedstrijden en goals; een om een. Bij Kansas City Comets speelde hij in een seizoen 23 potjes bij elkaar waarin hij eenmaal het net wist te vinden. Amateurclub FC Löwenbrau wist hem vervolgens in te lijven. Daarmee brak het uiteindelijk lange hoofdstuk Zwitserland aan. Dit, uiteraard, voor de liefde. Neeskens ging drie seizoenen aan de slag bij FC Baar. Dit als speler/trainer in de derde divisie. Zijn laatste seizoen als speler was bij FC Zug in 1990/91. Hij was toen veertig jaar en vond dat het mooi was geweest als speler.

Uiteraard is Neeskens ook international geworden. Met Oranje won Neeskens drie medailles op eindtoernooien: tweede op het WK van 1974, derde op het EK van 1976 en tweede op het WK van 1978. In totaal kwam hij tot 49 interlands, waarin hij 17 keer scoorde. Ook speelde Neeskens in zijn tijd in Spanje voor Catalonië. Dit gebeurde een keer en was in 1976. Ook hier wist hij in maar een duel toch te scoren.

De bescheiden Neeskens vestigde zich na zijn loopbaan definitief in Zwitserland met zijn Zwitserse vrouw. Zijn dochter Bianca kreeg een relatie met profvoetballer Ricky van Wolfswinkel. In de periode van 2000 tot 2005 was Neeskens hoofdtrainer van NEC, waar hij zich in 2003 kwalificeerde voor de UEFA Cup. In 2006 was hij wederom aanwezig op het WK ditmaal naast Guus Hiddink. Samen waren ze verantwoordelijk voor het Australische nationale elftal. Daarna werd hij door Frank Rijkaard gevraagd als assistent trainer van FC Barcelona. Samen wonnen ze in 2007 de Champions League. In 2011 kreeg Johan de baan als hoofdcoach bij het Zuid-Afrikaanse Mamelodi Sundowns FC. Hier kreeg hij na een teleurstellend seizoen aan het einde 2012 ontslag.

6 oktober 2024 overleed Johans Neeskens. Neeskens was de dagen voor zijn overlijden voor de KNVB WorldCoaches in Algerije. Daar is hij onwel geworden. Medische hulp kon volgens de Nederlandse Bond niet meer baten. Hij is 73 geworden.

(Foto: Wikipedia)