Jari Litmanen (20 februari 1971) is een van de grootste voetballers die Ajax ooit gekend heeft. De sympathieke Fin boekte in de jaren ’90 grote successen met Ajax en doet ook nu nog vele harten sneller kloppen in Amsterdam en daarbuiten.
Litmanen zag het levenslicht in Lahti en kon in zijn jonge jaren zowel goed voetballen als ijshockeyen. Hij koos voor het voetbal en brak door bij het plaatselijke Reipas Lahti. Via HJK Helsinki en Mypa kwam hij in 1992 bij Ajax terecht. Opvallend genoeg was Litmanen half Europa afgereisd om een contract te verdienen, maar alleen Louis van Gaal zag wel toekomst in de leergierige Fin.
In zijn eerste seizoen kwam hij niet veel aan spelen toe, maar dat was geen schande. Immers, vedette Dennis Bergkamp speelde op zijn positie. Toen die naar Inter vertrok in 1993, leek de sierlijke Deense aanvaller Dan Pedersen zijn opvolger te worden. Tot verrassing van velen, geholpen door een blessure van de Deen, eiste Litmanen die plek op en stond hem nooit meer af. Hij speelde ijzersterk. Scoorde, werkte hard, had een uitstekende techniek en inzicht en bleek de perfecte nummer 10 in het systeem van Louis van Gaal. Hij werd een cruciale schakel in het team dat grote successen zou behalen in Amsterdam.
Met Ajax won de immer bescheiden Fin viermaal het landskampioenschap en driemaal de KNVB Beker. Maar nog grootser was de fenomenale winst van de Champions League in 1995 en de wereldbeker dat jaar in Tokyo. Ajax was de beste van Europa en de wereld. Met superieur voetbal werden grootmachten als AC Milan, Real Madrid en Bayern gedegradeerd tot figuranten in een Ajax-bal. Met spelers als Rijkaard, de broers De Boer, Seedorf, Finidi, van der Sar, Davids, Overmars en Blind stond er een zeldzaam getalenteerde selectie op het veld die bijna onverslaanbaar was.
Na de winst van de Champions League voltrok zich langzamerhand een leegloop van de succesvolle selectie van Louis van Gaal. Jari Litmanen, de meest productieve buitenlander van Ajax aller tijden, vertrok uiteindelijk in 1999 naar Barcelona. Louis van Gaal probeerde in Barcelona hetzelfde succesvolle team te bouwen als Ajax, met een aantal van dezelfde spelers. Mede vanwege blessures zou zijn Catalaanse periode van de Fin beduidend minder succesvol zijn als in Amsterdam.
In 2001 vertrok Litmanen naar Liverpool, de club waar hij van jongs af aan fan van was. Omdat zijn periode bij ‘The Reds’ ook geen groot succes werd keerde hij in 2002 weer terug bij Ajax. De terugkeer van de ‘verloren zoon’ werd bij de supporters met groot gejuich ontvangen. Zijn tweede periode in Amsterdam kende een duur van twee jaar, hij was nog geregeld beslissend voor de ploeg van Ronald Koeman, ook diende hij als mentor van jonkies als Sneijder, van der Vaart en Ibrahimovic. Na deze periode speelde de aanvallende middenvelder nog bij FC Lahti, Malmö, Fulham, Hansa Rostock en weer HJK Helsinki.
De carrière van Jari Litmanen was ongetwijfeld nog veel grootser geweest als hij niet zoveel te kampen had gehad met blessureleed. Hij werd niet voor niets de ‘man van glas’ genoemd, hij moest veel duels missen vanwege enkel-, knie- en kuitblessures. Niettemin kan gesteld worden dat Jari Litmanen een van de grootste en succesvolste voetballers is die ooit op de Nederlandse voetbalvelden heeft rondgelopen. Geliefd in Amsterdam, maar ook in de rest van Nederland. En uiteraard in zijn vaderland Finland, waar in Lahti zelfs een standbeeld van hem is gemaakt.
Foto ANP – Vreeker/Kluiters