Jakob ‘Jaap’ Stam (17 juli 1972) was een robuuste, Nederlandse verdediger. Stam speelde onder meer voor Ajax, AC Milan, Manchester United, PSV en het Nederlands elftal. De Rots van Kampen stond bekend als een sterke mandekker die het duel niet schuwde.
Als twintigjarige voetballer betrad Stam het profvoetbal relatief laat. Het was FC Zwolle die de verdediger opmerkte en in 1992 aan haar selectie toevoegde. Vervolgens ging het snel met Stam. Na één seizoen Zwolle, twee jaar Cambuur Leeuwarden en een half seizoen Willem II, trok in januari 1996 PSV de mannetjesputter aan. Hier groeide Stam uit tot een topverdediger en maakte hij ook zijn debuut voor Oranje, waar hij uiteindelijk 67 maal voor speelde.
Ook pakte hij in Eindhoven zijn eerste grote prijzen. Met de landstitel en de KNVB-beker in 1996, belandde hij zelfs met de neus in de boter. Het seizoen erop kwam hier een Johan Cruijff-schaal en nogmaals een landstitel bij. Na anderhalf jaar PSV besloot Manchester United hem voor 35 miljoen gulden (zo’n 17 miljoen euro) naar Engeland te halen.
Stam bleek een revelatie te zijn in Engeland en werd in zijn eerste jaar als Mancunian direct uitgeroepen tot de beste verdediger van Europa. Ook in clubverband pakte Stam prijzen met de Engelsen en dan met name in 1999. In dat jaar won de club namelijk de Premier League, Champions League, FA cup en de Wereldbeker voor clubteams. In de twee jaren later was de oogst minder, maar met twee landstitels was er geen reden tot klagen.
Het was in 2004 toen er een einde kwam aan het dienstverband van Stam bij United: uitspraken in een voorpublicatie van zijn biografie zorgden voor een conflict met manager Sir Alex Ferguson, die uiteindelijk besloot de verdediger te verkopen aan het Italiaanse Lazio Roma.
In de hoofdstad van Rome had Stam het aanvankelijk moeilijk, helemaal toen hij werd betrapt op het verboden middel nandrolon, waar hij overigens wel voor werd vrijgesproken. Met een Coppa Italia in zijn laatste jaar voor Lazio, vertrok de verdediger in 2004 naar AC Milan.
In de modestad verbleef hij twee jaar en pakte hij de Supercoppa. In 2006 besloot De kale Slager, zoals hij ook werd genoemd, af te bouwen bij Ajax. Hoewel hij met de Johan Cruijff-schaal nog wel een prijs pakte, bleek het huwelijk tussen Stam en Ajax geen gelukkige en besloot hij op 29 oktober 2007 te stoppen met voetbal.
(Foto ANP – Cor Mulder)