Gordon Banks (30 december 1937), geboren Engelsman die zijn sporen verdiende als doelverdediger. Dit deed hij zo goed dat men liefkozend sprak over ‘The Banks of England’.
Toch had de jonge Banks tijdens zijn jeugd zelf nooit kunnen denken dat hij een dergelijk voorname plaats in de geschiedenis van het voetbal zou gaan innemen. Naar zijn eigen zeggen stond hij tijdens zijn schooltijd vooral bekend om zijn immense bereidwilligheid om steeds weer het leer uit de netten te vissen, maar zeker niet om zijn enorme talent als doelman.
De jonge Gordon Banks ging dan ook aan de slag in de bouw. Hij kwam zeer toevallig in contact met het voetbal toen hij een lokale amateurploeg, Millspaugh, ging bekijken. Op een keer werd hem gevraagd de afwezige doelman van het team te vervangen. Een jaar later speelde Banks al voor Romarsh in competitieverband. Na twee verschrikkelijke wedstrijden, waarin met 12-2 en 3-1 werd verloren, werd de uiteindelijk beste doelman ter wereld echter al weer ontslagen. Al snel werd hij echter opgevist door Chesterfield. Een team uit de derde klasse, afdeling Noord, waar hij 2 £ per wedstrijd kon gaan verdienen
Banks staat zeker naast bijvoorbeeld Lev Yashin, Peter Shilton en Dino Zoff, in het rijtje beste keepers ooit. Gordon begon dus zijn professionele carrière in 1955 bij Chesterfield FC. Daar speelde hij tot 1958. Toen verhuisde Banks voor £7.000 naar Leicester City, waarvoor hij in acht seizoenen in totaal 293 wedstrijden speelde. Met Leicester bereikte Banks zowel in 1961 als in 1963 de finale van de FA Cup, maar daarin zou de club botsen op Tottenham Hotspur en Manchester United.
In 1966 ging hij naar Stoke City, waar hij in 1972 zijn spelerscarrière noodgedwongen moest afsluiten. Op 22 oktober 1972, toen de beste keeper van de wereld net de award van de British Football Writers Association had gekregen, sloeg het noodlot toe. Banks kwam met zijn Ford Granada in aanvaring met een busje toen hij op een zondag terugkwam van verzorging op de club. De populaire doelman raakte aan één oog blind en keerde nooit meer terug op topniveau. Banks probeerde het in 1975 nog bij het Amerikaanse Fort Lauderdale Strikers. Maar daar kwam hij meestal niet van de bank af.
Banks speelde in totaal 549 competitiewedstrijden en verzamelde 73 interlands voor de Engelse nationale ploeg. Met deze nationale ploeg won Banks in 1966 het wereldkampioenschap voetbal in eigen land, en vier jaar later, in 1970, bereikten ze de kwartfinale. Zijn magistrale redding op een kopbal van Pelé op dit WK wordt beschouwd als één van de mooiste ooit in de geschiedenis van de wereldbeker. Banks heeft zelfs eens een wedstrijd gespeeld waarin hij geen enkele redding heeft moeten verrichten. De bewuste wedstrijd was een kwalificatiewedstrijd voor het EK van ’72, op 12 mei 1971 tegen Malta. Engeland won de wedstrijd met 5-0. Banks raakte de bal alleen toen zijn ploegmaten naar hem terugspeelden.
Zijn obsessie voor perfectie uitte zich in vaste gebruiken. Vóór de wedstrijd trok hij zich in een hoekje van het toilet terug en warmde zich in alle eenzaamheid op. Hij analyseerde, nuchter, koel, beredeneerd. De denkende doelman. Hoewel de internationale carrière van Banks dus moeizaam op gang raakte, groeide hij toch uit tot een legendarische doelman. Engeland verloor immers slechts 9 van de 73 wedstrijden met Gordon Banks in doel. In die wedstrijden slaagde Banks er bovendien in om het aantal tegendoelpunten te beperken tot een luttele 57, wat gelijkstaat met een gemiddelde van 0.78 doelpunten per wedstrijd. 35 wedstrijden slaagde hij er in zijn netten ‘proper te houden’!
(Foto: ANP – archief)