Bertus de Harder (1920 – 1982)

Bertus de Harder (14 januari 1920 – 8 december 1982), volgens velen de grootste voetbalkunstenaar die Nederland ooit gekend heeft. Bekend als linksbuiten die met zijn trucs verdedigers tot wanhoop dreef en daarnaast scoorde aan de lopende band.

De Harder begon met voetballen in 1933 bij Transvaal in Den Haag. Hierna speelde de voetballer voor Triomph en Wilsonmeters voordat hij in 1937 bij VUC kwam. De Harder speelde vooral op de linksbuitenpositie. Hij stond bekend om zijn snelle rushes en spectaculaire bewegingen op het veld.

In drie seizoenen bij VUC wist De Harder 46 keer te scoren. Zo werd hij in het seizoen 1938-1939 topscorer van de Divisie West 2. En daarom op 21 mei 1938 kreeg de voetballer voor het eerst een oproep voor het Nederlands elftal. Het ging om de vriendschappelijke wedstrijd tegen Schotland (1-3 verlies). Tijdens het WK van 1938 zat De Harder in de Oranje-selectie.

De Harder debuteerde voor het Nederlands elftal op zijn achttiende en speelde in totaal elf interlands. Dat hij niet tot meer interlands kwam, is te wijten aan de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast lag het ook aan zijn vertrek naar Frankrijk als een van de eerste beroepsvoetballers. Hij was de vijfde Nederlander in het buitenland. Gerrit Keizer (Engeland), Beb Bakhuys, Gerrit Vreeken (beiden Frankrijk) en Faas Wilkes, die het profbestaan ging opzoeken bij Inter Milaan in Italië gingen hem voor.

Inmiddels zijn we in 1949 toen Oranje tegen Frankrijk speelde. Maar De Harder was echter geselecteerd voor het B-elftal. Dit B-elftal speelde in Bordeaux tegen het B-elftal van Frankrijk. Het spel van De Harder werd opgemerkt door de directie van Girondins de Bordeaux.

De voorzitter van Bordeaux, Pujolle, bood De Harder daarop een contract aan bij de Franse club. Girondins de Bordeaux was net gepromoveerd van de Ligue 2 naar de Ligue 1 en kon de spelerskwaliteiten van de Hagenees gebruiken op het hoogste niveau. De Harder ging het buitenlandse avontuur aan en werd de derde Nederlandse profvoetballer in het buitenland.

In augustus 1949 ging De Harder aan de slag in Bordeaux. In het eerste seizoen na promotie (1949-1950) werd de Franse club meteen landskampioen. Sterspeler De Harder, door de Fransen geschreven als Berthus de Harder, was de sterspeler geworden van Girondins de Bordeaux. Hij werd in zijn eerste seizoen topscorer met 21 doelpunten.

De reden dat de Fransen hem daarom meerdere bijnamen gaven. Zoals ‘Braziliaan van de Schilderswijk’, Le bon prince (‘de goede prins’), Le Divin Chauve (‘de goddelijke kale’), Le roi du terrain (‘de koning van het veld’) en Un diable frétillon (‘Een beweeglijke duivel’).

Na de watersnood van 1953 in Zeeland speelden de Nederlands profvoetballers in het buitenland een benefietwedstrijd tegen het Franse voetbalelfal. Op 12 maart 1953 werd deze watersnoodwedstrijd gespeeld in het Parc des Princes in Parijs. Bertus de Harder en Bram Appel scoorden beiden voor de Nederlanders, die met 2-1 wonnen. Saunier scoorde namens de Fransen tegen.

Op 34-jarige leeftijd na vijf seizoenen in Frankrijk keerde De Harder terug naar Den Haag Hij speelde nog twee seizoenen (1954-1956) voor Holland Sport.

Eenmaal gestopt met profvoetbal in Nederland kreeg De Harder heimwee naar zijn dagen in het Franse voetbal. Daarom ging hij terug naar Frankrijk en ging in 1957 bij de club Angoulême CFC spelen en werken als trainer. In het seizoen 1957-1958 werd Angoulêm kampioen van de Ligue 2. 1960 is het jaar dat De Harder vertrok naar Jarny en trainde achtereenvolgens FC Mulhouse, Saint-Louis, Biach en Jeumont met wisselend succes.

In september 1977 eerde de Franse voetbalbond Bertus de Harder met een zilveren medaille voor bewezen diensten voor het Franse voetbal. In 1982 stierf hij, pas 62 jaar oud, na een hartaanval.

(Foto: ANP – G. V.d. Werff)