Abe Lenstra (27 november 1920 – 2 september 1985) is een Nederlandse voetballegende en met ongeveer 700 doelpunten in 730 wedstrijden de meest trefzekere Nederlandse voetballer die ooit heeft bestaan.
Ús Abe, zoals de Fries nog altijd liefkozend wordt genoemd, werd geboren op 27 november 1920 in Heerenveen. Een paar kilometer verderop werd in hetzelfde jaar ook een voetbalclub opgericht: Athleta, het latere SC Heerenveen.
Lenstra stond bekend als een geniale voetballer, maar kon soms ook de indruk wekken dat hij geen zin had. Regelmatig kwam het voor dat hij tijdens zo’n wedstrijd dankzij een splijtende pass, een bijzondere truc of een wereldgoal de wedstrijd toch in een moment kon beslissen.
Abe was een alleskunner…
In zijn jongere jaren was Lenstra, zoals een echte Fries betaamt, een getalenteerd schaatser. Op Tweede Kerstdag 1938 toog de toen achttienjarige linksbuiten van sportclub Heerenveen naar Wolvega om eens kortebaanrijden te proberen. Ondanks dat zijn vader er weinig vertrouwen in had: ‘’ Dat wird dochs neat! ‘’ kwam zijn zoon die avond thuis met vijftien gulden. Hij had J.W. de Boer uit Wolvega op zijn eigen ijsbaan verslagen. Voor dat geld moest hij twee weken werken. Bij het schaatsen hoorde Abe Lenstra al snel bij de top van Noord- Nederland. Overigens blonk Abe uit in tal van sporten. Hij was ook een uitstekend biljarter, atleet, verspringer en hardloper.
Ster in Friesland en ver daarbuiten…
Toch koos hij er uiteindelijk voor om zich enkel op het voetbal te richten. Hij had op zijn vijftiende al zijn debuut gemaakt in het eerste elftal van Heerenveen en veroverde snel een basisplaats. Met zijn techniek, tweebenigheid, snelheid en inzicht groeide hij uit tot een grootheid in Heerenveen en later in heel Nederland. Met name door een uitzonderlijk sterke Abe Lenstra werd Heerenveen liefst negen maal op rij noordelijk kampioen. De eerste titel werd in 1942 binnengehaald. Aan de Friese hegemonie kwam pas in 1951 een eind.
Nooit zullen de Friezen die zevende mei in 1950 vergeten, de dag dat Heerenveen tegen Ajax een 5-1 achterstand opliep en Abe Lenstra zijn ploeg in grootse stijl naar een 6-5 overwinning dirigeerde.
In Oranje… als hij zin had…
Eind maart 1940 debuteerde Abe voor het Nederlands Elftal. In een verloren wedstrijd tegen Luxemburg wist Abe uiteraard wel het net te vinden. Het Gouden Binnentrio was de benaming voor het uitblinkende drietal Abe Lenstra, Faas Wilkes en Kees Rijvers die het hart van de Nederlandse aanval vormde in de jaren vijftig. Lenstra speelde in totaal 47 interlands. Dat hadden er meer kunnen zijn, ware het niet dat hij soms geen zin had. Het grillige en wispelturige in hem kwam zo af en toe naar boven.
De bekendste interland die hij speelde was tegen West-Duitsland. Nederland won met 2-1. Voor het Nederlandse volk was dit emotioneel een enorm beladen wedstrijd, het was de eerste interland na de Tweede Wereldoorlog tegen de Duitsers. Man van de wedstrijd werd Abe Lenstra. Hij scoorde beide doelpunten en werd de held van de natie.
Een internationale beroemdheid… 
Vele buitenlandse clubs probeerden Abe in te lijven. Tijdens de beginjaren van de Tweede Wereldoorlog was hij al een internationale beroemdheid. Verschillende Italiaanse topclubs probeerden hem te strikken, maar tevergeefs. Fiorentina legde zelfs een blanco cheque voor, maar de eigenzinnige Fries weigerde ‘zijn’ Heerenveen te verlaten.
In 1955, een jaar nadat de KNVB betalingen aan voetballers toe liet, vertrok Abe Lenstra naar SC Enschede. In tegenstelling tot Heerenveen hadden de Tukkers zich wel geplaatst voor de hoogste klasse. De aanvaller wilde in Enschede laten zien wat hij nog in zijn mars had. Dat lukte, de Tukkers groeiden met Lenstra uit tot een topclub in de Nederlandse competitie.
Na een lange carrière…
Op 39-jarige leeftijd stapte de Fries nog eenmaal over naar een andere club. Ver hoefde hij niet te reizen. Voor 45.000 gulden stapte hij over naar aartsvijand Enschedese Boys. Hier was het na drie jaren genoeg. Na 27 jaar op het hoogste niveau te hebben geacteerd vond de markante voetballer het op zijn 42ste genoeg. Hij verdiende ondertussen zijn boterham als vertegenwoordiger voor de grootste bierbrouwerij van het land en trainde na het beëindigen van zijn loopbaan enkele amateurclubs zoals Wijhe in het seizoen 1965/66 en RKSV S.O.S. uit Hellendoorn (tegenwoordig beter bekend als V.V. Hellendoorn).
In het voorjaar van 1977 werd Abe Lenstra getroffen door een hersenbloeding en raakte hij verlamd. De ooit zo veelzijdige en razendsnelle sportman zou de laatste acht jaren van zijn leven afhankelijk zijn van een rolstoel. Op 2 september 1985 overleed hij plotseling.
Bij de hoofdingang van het aan hem opgedragen stadion in Heerenveen staat zijn standbeeld. De bal aan de voet en de onverzettelijke kuif in de wind: op die manier houdt Heerenveen de herinnering aan ‘Ús Abe’ in leven.
(Foto’s : Nationaal Archief, Wikipedia)